Bahan Sermon Jamita Minggu XIV Dung Trinitatis, 18 September 2022
“DIPATIMBUL DEBATA DO ANGKA NA
DANGOL”
(Psalmen 113: 1-9)
Patujolo
Psalmen Haleluya on ima parmulaan sian angka psalmen Hallel,
na jotjot dipatudos tu angka pesta parningotan halak Jahudi, lumobi mai tu
pesta paskah. Dibuhai jala diujungi do psalmen on dohot hata Haleluya, ala
sarupa songon angka psalmen na deba, na digurithon laho pamajuhon manang
patamba ulaon na denggan jala na mansai uli, ima mamuji Debata. Marhite psalmen
on, diajari do halak na porsea asa mambaen prioritas utama pamujionna tu Debata
di ngoluna. Jala di bindu on dipatuduhon do tu hita ima angka pokok-pokok
manang habalgaon ni Debata na pinuji ni par psalmen on. Di ontang do hita asa
hatop ro mamuji Debata, jala Reformator gereja pe, ima Marthin Luther,
dionjaronjar ibana do angka halak na porsea asa tongtong mamuji Debata di ganup
tingki. Antong boasa disosoi hita mamuji Debata, tontu ingkon botoonta do
jumolo aha do pambahenan ni Debata tu hita, ala haruar do pamujion sian halak
na mananda dohot manghilala pambahenan ni Debata di ngoluna.
Hatorangan
Memuji Tuhan merupakan kewajiban yang penting dan paling
baik, ima na manghalashon roha ni Debata, lapatanna ingkon adong do di dirinta
ngolu pamujion i, na ingkon sai jotjot do
i taulahon, udut ni angka halak na mamuji Debata, sai togihononna do
donganna asa parsidohot di ulaonna i, boi mai alani na borat siulaonna, jala
lumobi ma i ala na marlas ni roha ibana. Pamujion na sisongoni nungga tarida di
turpukta on, on ma sada ontangan tu bangso ni Debata, didok di ayat 1 i,
“Mamuji ma hamu ala angka naposo ni Debata”, naposo ni Debata na ginoaranna
dison ima angka bangso ni Debata, angka ruas ni huria, ontangan on di pasahat
par psalmen on ala songon sahalak naposo ni Debata ibana naung mananda Debata,
naung mananda pambahenanNa, jala naung mangida jala mandai denggan basa ni
Debata di ngoluna, marhite sian i do diontang ibana bangso ni Debata asa mamuji
Debata. Tutu nunga ulaon ni par psalmen i mamuji Debata songon naposo ni Debata
ibana, alai tung dohot do diontang ibana sude bangso i.
Sadalan do tujuan ni ayat 1 dohot ayat 2, didok di ayat 2
“Pinuji ma goar ni Jahowa olat ni on ro di salelenglelengna”, lapatanna unang
ma ulaon mamuji Debata mate raphon hita, alai ingkon do torus ulahononta
saleleng di portibion hita, asa angka halak na taontang i, manang angka halak
na tapabotohon i, songoni ma nang pabotohononna nang ontangonna ganup halak asa
mamuji Debata di ngoluna. Di hata na asing boi ma dohonon, asa ndang be sumurut
(merosot) pamujion ni angka pinomparta manang angka generasi mendatang. Jala
tongtong ma sude generasi mamuji Debata, ndada holan generasi nuaeng, ingkon
pujionta do Debata di ngolunta songon na nidok ni par psalmen on ma dohononta
“Pinuji ma goar ni Jahowa olat ni on ro di salelenglelengna”.
Ayat 3 pataridahon mamuji Debata dari segala tempat, “Sian
habinsaran ni mataniari ro di hasundutan” ima di sude angka inganan ni jolma.
Jala di ayat 4 didok tumimbo Ibana sian angka na di portibi on, lapatanna dao
sumurung do Debata sian angka raja-raja, sian angka pamarenta dohot angka
rakyat na godang. Jala dang holan timbo mangatasi sandok bangso Debata, Ibana
do nang na mangatasi langit, na marlapatan do i tung pe timbo langit, alai
tumimbo do nang Debata sian i, tung pe marsangap angka surusuruan, jala
marsinondang nasida, alai sumangap do ianggo Debata jala dang adong na umbalga
sian sinondangNa. Marhite i do didok par psalmen on nang boi dohononta, “Tung
ise ma songon Jahowa, Debatanta i?” ndang adong ianggo tudosanNa, ingkon pujion
do Ibana songon Debata na mangatasi saluhutna, ai mian do Ibana di inganan na
timbo.
Pujion do Debata nang ala ni angka pambahenanNa di portibi on, atik pe timbo Ibana marhabangsa, alai dipaserep do diriNa manatap tu langit nang tu tano on, Allah tak hanya mencipta, tetapi Ia juga memelihara langit dan bumi ini, lapatanna di patutoru/dipaserep do diriNa laho marnida angka na tinompaNa i, tarida doi di tukpukta on, dipaserep Ibana do diriNa marhite na diparrohahon ngolu ni angka na so mararga di jolma/portibi on. Jala tarida ma pambahenan ni Debata di angka halak na gale i, didok di ayat 7 “Ibana pahehehon na metmet sian orbuk dst…laho pahundulonna raphon angka raja ni bangsona”. Ima sada dalan ni Debata laho patuduhon pamujionta tu Ibana, lapatanna dibereng Debata do angka parsorion ni bangsoNa jala dilehon do asi ni roha tu nasida (ayat 7-9), jala jotjot do dibahen Debata angka na so boi mangulahon di rohani na torop, asa lam timbul ma ulaon dohot hasangapon ni Debata.
Panimpuli
Tingting mandokhon mamuji Debata ido na disoarahon di turpukta on, songon na tinompaNa hita, diparorot jala diparrohahon Debata do hita sian habangsaNa. Asa ido sihalashononhon angka na porsea i, jala ido na so boi mago sian ngolu ni jolma na di portibi on, metmet pe itahilala dirinta nuaeng, gale jala dangol, alai di tingkina dipatimbul Debata do angka halak si songoni, Tuhan akan menegakkan orang yang hina dan meninggikan orang yang rendah. Alani pinuji ma goar ni Jahowa olat ni on ro di salelenglelengna, Haleluya.
MINGGU
XIV DUNG TRINITATIS, 18 SEPTEMBER 2022
EVANGELIUM
: PSALMEN 113 :1-9
DIPATIMBUL
DEBATA DO ANGKA NA DANGOL
PATUJOLO
Psalmen
113 on do pamuhai sian punguan ni Psalmen na adong di tradisi Jahudi na digoari
hallel (113-118).Psalmen hallel dipatubegeon do di angka pesta-pesta ni
Jahudi,lumobi uju pesta Paskah ganup taon.Psalmen 113-114 dipatubegehon do
andorang so manganhon sipanganon Paskah (Perjamuan Paskah),jala Psalmen 115-118
dipatubegehon di na mangujungi.Dibuhai jala diujungi do psalmen on dohot hata
Haleluya.Haleluya marlapatan pujima Debata.Par psalmen patubegeon sada
panidangion haporseaon di adopan ni bagso ni Debata,paboa na talup do Ibana
mandapot pamujion jala hamauliatehonon
ni bangsoNa angka pambahenanNa,huasoNa na mangatasi saluhut,Ibana do na
parmuduhon jala mamasumasu bangsoNa,ai gok di Ibana do tano on ro di isina.
HATORANGAN
TURPUK
Mamuji
Debata ima hal na ingkon taulahon jala hal na denggan do i,ima na manghalashon
roha ni Debata,lapatanna ingkon adong do di dirinta ngolu pamujion i,na ingkon
sai jotjot do i taulahon,jala udut ni angka halak na mamuji Debata,sai
togihononna do donganna asa parsidohot di ulaonna i.Pamujion na sisongon ni
nunga tarida di turpukta on,on ma sada ontangan tu bangso ni Debata,didok di
ayat 1 i,”mamuji ma hamu ale angka naposo ni Jahowa”. Naposo ni Jahowa
na ginoaranna dison ima angka bangso ni Debata,angka ruas ni huria.Ontangan on
dipasahat par psalmen ala songon sahalak naposo ni Debata ibana naung mananda
Debata dohot naung mananda pambahenanNa,jala naung mangida jala mandai denggan basa
ni Debata di ngoluna,marhite sian i do diontang ibana bangso ni Debata asa
mamuji Debata.
Sadalan
do tujuan ni ayat 1 dohot ayat 2,didok di ayat 2 “Pinuji ma goar ni Jahowa
olat ni on ro di salelelengnilelengna”,lapatanna mamuji Debata unang ma
marsangga-sangga,unang marpaima jo,manang holan disada partingkian na tontu
alai pungka ma saonari jala sahat ro di salelenglelengna.Ai mamuji Debata i
dang holan di ende manang di tangiang manang di angka parsaoran parmingguon
manang partangiangan,alai ingkon di sude nasa gulmit ni ngolu. Sian habinsaran
ni mataniari ro di hasundutanna do,sipujion goar ni Debata(ay 3).Bahkan
andorang so binsar pe mataniari nunga torop jolma angka na mangula siulaonna na
mansai marragam i.Nunga tung marragam angka na di hata i,didalani dohot di
ulahon di na sundut mata ni ari.Disaluhutna do partingkian i ingkon pujion goar
ni Debata.Jala pamujion tu Debata unang mate rap dohot hita alai naeng
manontong pamujion i ditonga-tonga ni angka generasi na mangihut,asa unang gabe
sumurut (merosot) pamujion ni angka pinompar na mangihut,alai naeng ma tarbege
jala dihangoluhon pamujion tu Debata di ganup tingki manang olat ni on ro di
salelenglelengna ndang holan dipartingkian saonari.
Ayat
4 dipatubegehon par psalmen,Jahowa do Natumimbul,na mangatasi saluhutna angka
bangso.Ibana do na sun hinagogo,di ginjang ni angka langit do hamuliaonNa, tung
pe timbo langit alai tumimbo do nang Debata sian i,tung pe marsangap angka
surusuruan,jala marsinondang nasida,alai sumangap do ianggo Debata jala ndang
adong na umbalga sian sinondangNa.Marhite i do didok par psalmen on nang boi
dohononta,”Tung ise ma songon Jahowa,Debatanta i?”(ay 5), ndang adong
ianggo tudosanNa,ingkon pujion do Ibana songon Debata na mangatasi saluhutna,ai
mian do Ibana di inganan na timbo.
Pujion
do Debata ala ni angka pambahenanNa di portibi on,atik pe timbo Ibana
marhabangsa,alai dipaserep do diriNa manatap na di angka banua ginjang dohot na
di tano on (ay 6).Tung mansai torop do angka na metmet,na hona gosagosa,na
pogos,naso marama so marina,na mabalu,angka naso margellok
nang angka na dipapulik manang dipabali.Diboto Debata do luhutna i jala
Debata sandiri do na patupahon halongangan di nasida,gabe pembela manang na
patimbohon nasida jala pahundulonNa gabe
rap hundul dohot angka raja ni bangso songon na di ayat 7-8. Di goari angka na
metmet dohot angka na pogos ima alani na manaon naso uhum di ngoluna.Asa ndang
alani pogosnai umbahen na dipatimbo,ai adong do na pogos i jahat muse
rohana,tung alani naso uhum do na dihilala manang diampehon tu ibana dohot
alani haporseaonna na marsihohot tu Debata.
PANIMPULI
1. Molo
tarajumi angka pambahenan ni Debata di ngolunta,Ibana do na mangudut hosa
hangoluan di hita,dilehon nang hahipason,dilehon gogo/roha di na mangula angka
siulaonta,dipasupasu gabe marhasonangan hita raphon keluargata di tong ani
bagasta dohot angka na asing,na marlapatan tung so habilangan hita do angka
pambahenan ni Debata di tonga-tonga ni ngolunta,da tama situtu hita mamuji
goarNa nang angka pambahenanNa na godang i di ngolunta jala manghamauliateon
angka denggan basaNa i.
2. Diparorot jala diparrohahon Debata do hita sian habangsaNa.Asa ido sihalashononhon angka na porsea ,jala ido na so boi mago sian ngolu ni jolma na di portibi on,metmet pe itahilala dirinta nuaeng,gale jala dangol,alai di tingkina dipatimbul Debata do angka halak si songonni, Tuhan akan menegakkan orang yang hina dan meninggikan orang yang rendah.Alani pinuji ma goar ni Debata olat ni on ro di salelenglelengna.
ARI SENIN, TANGGAL 5 SEPTEMBER 2022
“DIPATIMBUL
DEBATA DO ANGKA NA DANGOL”
(Psalmen 113: 1-9)
(BAHAN KHOTBAH MINGGU XIV DUNG TRINITATIS,
TGL. 18 SEPTEMBER 2022)
I.
PENDAHULUAN
Buku Psalmen on i ma
sada buku na marision manang punguan ni angka ende (pujipujian) na pinapungu ni
raja David. Tarlumobi di bagasan Psalmen 113: 1-9 on laho patuduhon manang
mangajari halak na porsea asa mambahen
prioritas utama laho mamuji goar ni Debata di bagasan ngoluna. Di bagasan bindu
on pe dipatuduhon do tu hita habalgaon ni Debata jala marhite habalgaonNa i do
hita laho mamuji Ibana. Antong boasa disosoi hita laho mamuji Ibana? Tontu
ingkon botoonta do jumolo aha do pambahenan ni Debata tu ganup hita ala haruar
do pamujion sian halak na mananda dohot manghilala pambahenan ni Debata di
ngoluna.
II.
KETERANGAN AYAT
a.
Ayat 1-5: “Tongtong mamuji goar ni Jahowa Debata”.
Di bagasan turpuk on didok parPsalmen do asa mamuji goar ni Debata alana mamuji
goar ni Debata i ma sada kewajiban na ingkon diulahon halak na porsea. Di
bagasan turpuk on didok parPsalmen do angka naposo ni Debata asa mamuji goarNa
(ayat 1). Molo dirimangrimangi tung maol do sasintongna laho mamuji goar ni
Debata alana ingkon sian ias ni roha do laho mamuji goar ni Debata jala ndang
holan di tingki marlas ni roha laho mamuji goar ni Debata alai ingkon dohot do
di bagasan habot ni roha laho mamuji goar ni Debata. Tarlumobi di bagasan ayat
1 didok “Mamuji ma hamu ale angka naposo ni Debata”. Naposo ni Debata na didok
di bagasan turpuk on i ma bangso ni Debata naung mananda Debata tarlumobi di
angka pambahenan ni Debata. Boasa ingkon
dipuji goar ni Debata? Alana timbo do Ibana marhabangsa (ayat 5). HatimboanNa
do na mambahen asa dipuji goarNa jala sude pambahenanNa na mansai balga naung
dibahen Debata tu portibi on dohot di bagasan parngoluan ni halak na porsea tu
Ibana. Alani tarlumobi hita jolma na porsea, ingkon ro di salelenglelengna do
hita laho mamuji goarNa na badia i (ayat 2).
b.
Ayat 6-9: “Dipahehe
Debata do angka na metmet/na dangol”. Tung pe mansai timbu Debata marhabangsa,
dipaserep Ibana do dirina tarlumobi tu angka na metmet/na dangol (orang yang
hina) (ayat 6-7). Dipaserep Debata diriNa laho paheheon angka na metmet/ na
dangol asa boi rap sahundulan dohot angka raja ni bangsona. Alani boi do bereng
on di bagasa turpuk on, di sebalik habalgoan ni Debata, dipaserep Ibana do
diriNa laho patimbuhon halak na metmet/ na dangol dohot parompuan na hol
(perempuan yang mandul). Jadi walaupun Tuhan memiliki kebesaran, Dia tidak akan
membiarkan orang-orang yang miskin/hina maupun perempuan yang mandul itu
dipandang sebelah mata oleh orang lain, jala halak na sisongoni do na olo
dipakke Debata laho patuduhon habalgaon ni huasoNa. Jadi ndang adong jolman na
mamboto songon dia do cara ni Debata laho patuduhon habalgaonNa. Alani marhite
turpuk on, unang leas (memandang rendah) hita mamereng halak na metmet/na
dangol dohot tu angka parompuan na hol alana halak na sisongoni do na
dipatimbul Debata di habangsaNa jala ndang salelengna jolma na metmet/ na
dangol i tongtong mangolu di bagasan hametmetonna karena tidak ada yang tahu
apa yang akan direncanakan Tuhan dalam kehidupan mereka.
III.
Sipahusorhusoron
1.
Mamuji
goar ni Debata ndang ulaon tarsongon membalikkan telapak tangan alana ingkon
sian ias ni roha laho mamuji goar ni Debata. Ingkon taingot do, mamuji goar ni
Debata ndang holan di tingki las ni roha alai ingkon tongtong do taingot dohot
di bagasan habot ni roha pe ingkon tapuji goar ni Debata.
2.
Unang
ma gabe ginjang rohanta diangka arta na adong di ngolunta alana Debata olo do
paserephon diriNa laho mamereng jala patimbohon halak na metmet manang na
dangol.
3. Unang leas rohanta mamereng halak na metmet manang na dangol alana halak na sisongoni do na dipatimbul Debata di bagasan habangsaNa. Amen.